logo boom7 boomverzorging

Een kathedraal van levend hout, staal, beton en ... houtrot: de Kroezeboom in Twente

Heel Twente staat vol met bordjes: 'de Kroezeboom'. Niet voor niets. Wat een mooie boom. Naast de Lansinksweg staat een vitaal levend monument, een symbiose van levend hout, staal, beton en houtrot.

Locatie: Kroezeboom op de Fleringer Es, ten zuiden van Tubbergen en ten noorden van Fleringen in de provincie Overijssel (Google maps). Boomsoort: Quercus robur, zomereik.
 

Een kroezeboom

Ook al staat op de wegwijzers de kroezeboom, omdat er meerdere zijn in Nederland noem ik het een kroezeboom. En daarover vinden we verschillende betekenissen in de literatuur.

"'Kroes' - krullend - verwijst naar een mooi gevormde kroon van een boom, maar mogelijk is er ookverwantschap met het begrip (veld)kruis. Ook op andere plaatsen in Nederland heetten grote eiken 'kroezeboom' en deze kenden verschillende functies..."  (#2)


100
100

101
101

102
102

 

Levend hout

De boom is niet alleen vitaal met een best mooie bladbezetting voor een veteraan, ook heeft hij de laatste decennia diktegroei laten zien. Dat kan je mooi zien aan de overwalling van de tientallen boorgaten voor de verankeringen.
 

Staal

De boom is op ontelbare plaatsen voorzien van stalen verankeringen. Je zou ze als ladder kunnen gebruiken en zo de kroon in kunnen klimmen.

stalen verankeringen
stalen verankeringen

stalen verankeringen vormen ladder
stalen verankeringen vormen ladder
 

Beton

Toen boomverzorging nog boomchirurgie heette goten ze holtes veroorzaakt door houtrot vol met beton. Dat heeft niet gewerkt weten we nu maar het beton zit nog in de boom.

14 beton
14 beton

22 beton
22 beton
 

Leeftijd en het Polygoonjournaal

Over de leeftijd bestaat voor mij geen helderheid. De een aantal bronnen geven 500 jaar aan. Zou mij niets verbazen als de boom elk jaar 10 jaar ouder wordt. En dat kan natuurlijk niet. Het polygoonjournaal van 18 maart 1974 heeft het ook over een boom van 300 jaar.

"In Tubbergen behandelen medewerkers van het bedrijf een 300 jaar oude eik. Rot hout wordt weggekapt, er worden stormkabels en metalen pennen aangebracht om de takken tegen breken en afscheuren te beschermen en er worden drainagebuizen aangebracht om water in holle takken af te voeren." Born: beeldengeluid.nl

Link naar het polygoonjournaal 'BOOMCHIRURGIE ONDER DE LOEP', online te zien op beeldengeluid.nl. Moet je beslist zien, prachtige opnames van de boomchirurgen van Copijn welke de ankers aanbrengen in de Kroezeboom, die toen nog niet zo genoemd werd, om "de ringspanningen te herstellen". Prachtig werk van pioniers - al doen we nu dingen anders.

In de foto's verderop kan je nog duidelijk zien dat hout weggehaald is.

23 weggekapt hout
23 weggekapt hout
 

Houtrot

De boom is hol. Heel hol. Dat hebben zwammen gedaan. Houtrot veroorzakende zwammen. De parasitaire zwammen hebben niet alleen de stam uitgehold, ook de armen. Dat is niet niks. Vele kubieke meters eikenhout zijn in de loop der jaren verpulvert, vergaan tot stof en gas door zwammen.

De verantwoordelijke zwammen zijn inmiddels met het hout vergaan.

Ook hebben de boomchirurgen rot hout verwijderd, maar het zijn de zwammen welke het hout afgebroken hebben. Dat is niet erg voor de boom, zolang de buitenkant maar vitaal blijft. Daar vond diktegroei naar buiten plaats. Zolang dat sneller gaat dan de houtrot aan de binnenzijde is de toekomstverwachting van de boom goed.


24 bruinrot
24 bruinrot
 

Opengebarsten bastkanker/tuber


103 tuber
103 tuber

104 tuber
104 tuber

Aan de kant van de kapel zie je iets wat weinig beschreven is, een tuber. Een opengebarsten bastgezwel. (#3, p. 87, p. 280 en natuurshot.nl, zelfde auteur)

Ik had al zo'n tuber in de tuin liggen, een stuk hout uit een eens afgebroken boom, maar dacht altijd dat dit een gevolg was van een schuurtak waarbij de vereniging met de andere tak of boom mislukt was door verschillende boomsoorten of door teveel beweging tussen de stukken hout onderling. Het zijn dus waarschijnlijk zwammen.
 


105
105
106
106
107
107
108
108
109
109
110
110
112
112
113
113
114
114
115
115
116
116
117
117
118
118
119
119
121
121
122
122
123
123
124
124
125
125
126
126
127
127
128
128
129
129
130
130
131
131
133
133
134
134
135
135
136
136
137
137
138
138
139
139
140
140
141
141
142
142


Geert Starre, 2016
 

Literatuur

1. Buist, G., Zomeren, K. ., & Moens, F. 2010. Bijzondere bomen in Nederland: 250 verhalen. Utrecht: Bomenstichting.
2. Kamphuis, Mariëtte, and Anne Mieke Backer. 2014. Met levend materiaal: Copijn 1763-2013: tweehonderdvijftig jaar tuinlieden, boomkwekers, boomverzorgers en tuin- en landschapsarchitecten . Rotterdam: Uitgeverij de HEF Publishers.
3. Keizer, G. J., 2015. Mycological Tree Assessment, Geen bomen zonder zwammen. Brussel: Inverde.





server clear NOK