Het bovenste deel van de Boaz-brug in Meppel is afgebroken. Op 20 februari brak het bovenste deel, de twee armen waar het contragewicht aan hangt af.

De oorzaak van deze breuk herkennen was eenvoudig voor mij als boomverzorger. Het komt door houtrot. Houtrot herkennen is een van de belangrijkste taken van de boomverzorger tijdens een veiligheidscontrole.

Omdat we houtrot goed kunnen herkennen, was het makkelijk om aan het breukvlak van de armen van de Boaz-brug te herkennen dat de oorzaak van de breuk houtrot was. En de oorzaak van houtrot is aantasting door zwammen.
 

De twee breukvlakken in de brug

Op het breukvlak zijn witte, vilt achtige delen te zien. Dit zijn myceliumlappen. In het engels: 'mycelial felts'. Dit mycelium bestaat uit zwamdraden en is een onderdeel van een zwam. Deze zwam veroorzaakt houtrot.

Opvallend is dat deze kenmerken aan elke gebroken balk te zien is:


 

Dezelfde rot in bomen

Dezelfde soort houtrot vinden we ook in bomen.




De zwam voedt zich door het hout aan te tasten. Hierdoor verzwakt het hout niet alleen, maar het krimpt ook. Hierdoor ontsaan scheuren in het hout. De zwam groeit vervolgens in de scheur. Mogelijk om een afgrendeling te maken.

Na een breuk zijn die door opvulling ontstane vilt achtige lappen goed te zien.




Het lijken overigens witte vlekken, dat komt omdat een deel van de lap op de andere helft van de boom is blijven zitten.

Maar let op: het hout zelf is verzwakt en bovendien is het hout gescheurd. Een groot risico.
 

Detectie tijdens de boomveiligheidscontrole

Zodra we bij een boomveiligheidscontrole vermoeden dat er sprake is van houtrot, kunnen we meten of en hoeveel hout is aangetast. Dan kunnen we vaststellen of er sprake is van een onveilige situatie.

Dat meten doen we met een resistograaf. Zie hier een voorbeeldrapport, waarin ik uitleg met een voorbeld van een doorgezaagde boom hoe we in een dergelijk geval onderzoek uitvoeren.
 

Van buiten niet te zien

Soms is houtrot van buiten niet goed vast te stellen. Bij een boom is dat mogelijk bij zwammen die alleen het kernhout van de boom aantasten. Zulke zwammen zijn niet in staat om het spinthout aan de buitenkant van de stam aan te tasten.

Bij de balken van de brug is het mogelijk dat de zwam aan de buitenkant van de armen geen geschikte omstandigheden had, door bijvoorbeeld hitte van de zon en uitdroging. het hout aan de buitenkant blijft dan onaangetast. Bij een controle zie je dan niets. Daarom is het nodig ook ander onderzoek uit te voeren, dat juist aantasting aan de binnenkant aantoont.
 

Zwammen zijn overal

Zwammen zijn overal. Ze tasten alle soorten hout aan, van elke boomsoort. Levend en dood. Bovendien maken zwammen vruchtlichamen ('paddestoelen') om zich te vermeerderen door sporen te verspreiden. Dat doen ze zo veelvuldig dat je ze overal aantreft. Waarschijnlijk adem je nu sporen in.

De soort zwam in de brug, is niet op zicht op soort te brengen. Er zijn wel andere opties: op kweek zetten of genetische analyse. In de bomen in Nederland kunnen in ieder geval de echte zonderzwam en de zwavelzwam witte myceliumlappen vormen.
 

Meer foto's

Meer foto's in hoge resolutie: r16935-fotos-Boaz-brug.

 

De breuk van de brug in de media

Meppeler Courant, 21 februari 2023: "Oud TikTok-filmpje toont scheur in Boazbrug Meppel".

RTV Drenthe, 20 februari 2023, "Bovenkant Boazbrug in Meppeler centrum deels afgebroken".